KUVVET VE HAREKET

KUVVET

• Duran bir cismi hareket ettiren
• Hareket eden bir cismi durduran
• Cisimlerin süratini
• Yönünü
• Şeklini değiştiren etkiye

Kuvvet denir.

Kuvvetin büyüklüğünü DİNOMETRE ile ölçeriz.

Birimi NEWTON’DUR.

“N” harfi ile gösterilir.

Kuvvetin YÖNÜ,DOĞRULTUSU VE BÜYÜKLÜĞÜ olmak üzere dikkat edilmesi gereken 3 önemli özelliği vardır.

YÖNLER;

• KUZEY
• GÜNEY
• DOĞU
• BATI

Doğrultu ise doğu-batı veya kuzey güney doğrultusu ile ifade edilir.

Büyüklük ise ne kadar kuvvet kullanıldığını ifade eder ve N ile gösterilir.

ÖRNEK

Soruda tüm bilgiler bize verilmiş. 1. örneği inceleyelim.

• Tahta güney yönüne doğru hareket ettiriliyor. yön:Güney
• Hareketi kuzey güney doğrultusunda yol alıyor.
• Soruda her bilme 2N bilgisi verilmiş.4tane çizgi ile çekildiği için 2+2+2 +2=8N büyüklüğü diyebiliriz.

BİLEŞKE KUVVET

Bir cismin üzerine aynı doğrultulu, zıt yönlü kuvvetler etki ettiğinde cisim büyük kuvvetin etki yönünde hareket eder.

Cismi hareket ettiren kuvvet bileşke kuvvet olarak adlandırılır ve bu kuvvet R ile gösterilir.

Bileşke kuvvet net kuvvet ile de ifade edilir.

Kısaca bir cisme birden fazla kuvvet uygulanıyorsa orada bileşke kuvvet vardır.

Buna en güzel örnek halat çekme yarışıdır. İpi birden fazla kuvvet çekmektedir. Bunlardan bazıları ipi aynı yöne çekerden bir kısmı zıt yöne çeker.

AYNI YÖNLÜ BİLEŞKE KUVVET

Bir cisme yukarıdaki şekilde olduğu gibi aynı doğrultulu ve aynı yönlü kuvvetler etki ettiğinde cisim bu kuvvetlerin etki yönünde hareket eder.
Bileşke kuvvetin büyüklüğü cisme etki eden kuvvetler toplanarak hesaplanır

R = F1+F2

R=4+6=10N olarak hesaplanır.

Cisim doğu yönünde,doğu -batı doğrultusunda ve 10N Büyüklüğündedir.

ÖRNEK

Soruda iki tane kuvvet cismi doğu yönünde hareket ettirmek istiyor. İki kuvvet aynı yöne çektiği için kuvvetleri toplanır. Arkadaşınız ile birlikte bir cismi çektiğinizi düşünürseniz kuvvetinizin toplandığını anlayabiliriz.

R=8N+6N=14N DOĞU YÖNÜNDE HAREKET EDER.

SONUÇ

ZIT YÖNLÜ BİLEŞKE KUVVET

Şekilde görüldüğü gibi aynı doğrultuda fakat ZIT yöne çekilmiş iki kuvvet bulunmaktadır. Zıt yönlü kuvvetin büyüklüğünü bulmak için büyük kuvvetten küçük kuvvet çıkarılır.

R=6N-2N=4N büyüklüğünde doğu yönünde olur.

Doğu yönü olma sebebi oradaki kuvvet daha büyük olduğu için cisim büyük kuvvet yönünde hareket eder.

SONUÇ

DENGELENMİŞ VE DENGELENMEMİŞ KUVVETLER

DENGELENMİŞ KUVVET

Bir cisme etki eden birden fazla kuvvetin sonucu 0 olması demektir. Yani bileşke kuvvet 0 olduğu zaman orada dengelenmiş kuvvet vardır.

Şekildeki cisim 3N doğu yönünde 3 N batı yönünde kuvvet uygulanmasına rağmen hareket edemez çünkü

R=3N-3N=0

Bileşke kuvvet 0 olduğu için Cisim hareketsiz kalır.

DENGELENMEMİŞ KUVVETLER

Bir cisme birden fazla kuvvet uygulandığı zaman bileşke kuvvetin 0 olmadığı kuvvetlerdir. Cisim ya hızlanır ya da yavaşlar.

R=4N-2N=2N

Cisim 2N büyüklüğüyle doğu yönünde hareket eder dengelenmemiştir.

R=3N+7N=10N

Cisim 10N büyüklüğü ile hareket eder bileşke kuvvet 0 olmadığı için dengelenmemiş kuvvettir.

ÖZET

Aynı yönlü kuvvetler toplanır.

Zıt yönlü kuvvetler çıkarılır.