CANLILAR DÜNYASI

Çevremizde sayamayacağımız kadar canlı çeşidi bulunmaktadır. Canlıları kolay tanıyabilmemiz için benzer ve farklı özelliklerine göre sınıflandırırız. Canlılar özelliklerine göre 4 gruba ayrılır.

MİKROSKOBİK CANLILAR

• Çıplak gözle göremediğimiz ancak mikroskop sayesinde görebildiğimiz canlılardır.
• Suda, havada, toprakta, ellerimizde, dişlerimizde bulunur.
• Yararlı ve zararlı olanları vardır.
• Çok sıcak veya çok soğuk ortamda yaşayabilirler.

• Yararlı olanları sütten yoğurt yapmamızı sağlar.
• Bağırsaklarımızda B ve K vitamini üretilmesine yardımcı olur.
• Zararlı olanları, verem, tifo, zatürre gibi hastalıklara sebep olur.

MANTARLAR

Mantarlar KENDİ BESİNİNİ ÜRETEMEDİKLERİ için bitki değildir.

4 çeşit mantar bulunmaktadır.

1. ŞAPKALI MANTARLAR
2. KÜF MANTARI
3. MAYA MANTARI
4. PARAZİT MANTARI

ŞAPKALI MANTARLAR

Bazı türlerinin(kültür mantarı) besin değeri yüksektir. Doğada zararlı olan çeşitleri de bulunmaktadır. Bu yüzden uzmanları tarafından toplananları tüketmeliyiz.

KÜF MANTARI

• Nemli ve ılık yerlerde çoğalır.
• Mikroskop ile gözlemlenir.
• Besinlerin üzerinde çoğalarak besini bozar.
• Küflü besinleri tüketmemeliyiz.
• Penisilin iğnesi küf peynirinden elde edilir.

MAYA MANTARI

Hamurun mayalanması ve sütten peynir elde edilmesinde maya mantarı rol oynar. Uygun sıcaklık ve besin varsa çoğalır. Örneğin poğaça yaparken şeker katılır(besin için) ve sıcak ortama konulur.

PARAZAT MANTARI

Canlıların üzerinde yaşayarak hastalıklara sebep olurlar. Ayak mantarı, saç kıran, pamukçuk parazit mantarının yaptığı hastalıklardır. Bu hastalıklardan korunmak için havlu, tırnak makası, ayakkabı gibi eşyalar kişiye özel olmalıdır.

BİTKİLER

ÇİÇEKLİ VE ÇİÇEKSİZ olmak üzere iki gruba ayrılır.

Bitkiler fotosentez yaparak besin ve oksijen üretir.

ÇİÇEKLİ BİTKİLER

• KÖK
• GÖVDE
• YAPRAK
• ÇİÇEK

Gibi yapıları gelişmiştir.

KÖK

Bitkinin toprağa bağlı kısmıdır. Topraktan suyu ve minareli emici tüyleri sayesinde alır.

GÖVDE

Çiçek ve yaprak gibi yapıları üzerinde taşır. Kökten gelen suyu çiçek ve yaprağa iletir.

YAPRAK

Bitkinin besin üreten kısmıdır. Bitkinin terlemesini ve solunum yapmasını sağlar.

ÇİÇEK

Bitkinin üreme organı çiçektir. Meyve ve tohum üretmesini sağlar.

Meyve ve tohumu olan tüm bitkiler çiçeklidir .Ağaç, çam, ladin(kozalağı), mısır ve tüm meyve ağaları çiçeklidir.

ÇİÇEKSİZ BİTKİLER

Çiçeği olmayan ve diğer kısımları da tam gelişmeyen bitkilerdir. Kendi besinini üretirler.

HAYVANLAR

Vücutlarında kemik ve kıkırdak bulunup bulunmama durumuna göre OMURGASIZLAR VE OMURGALILAR olmak üzere 2 gruba ayrılır.

OMURGASIZLAR

• Vücutlarında kemik ve kıkırdaktan oluşan bir iskeleti yoktur.
• Genellikle vücutlarının dışında koruyucu kabuk bulunur.

OMURGALILAR

Vüvutlarında kemik ve kıkırdaktan oluşan iskelet bulunur. 5 gruba ayrılır.

1. BALIKLAR
2. KURBAĞALAR
3. SÜRÜNGENLER
4. KUŞLAR
5. MEMELİLER

1-BALIKLAR

• Suda yaşarlar.
• Vücutları pulla kaplıdır.
• Yumurta ile çoğalırlar.
• Yüzgeçleri ile solunum yaparlar.
• Hamsi, lüfer, sazan, uskumru…

2-KURBAĞALAR

• Hem suda hem de karada yaşarlar.
• Vücutları nemli ve kaygandır.
• Yumurta ile çoğalırlar

3-SÜRÜNGENLER

• Suda ve karada yaşarlar.
• Vücutları sert pulla kaplıdır.
• Yumurta ile çoğalırlar.
• Yılan, kaplumbağa, kertenkeleler

Not :solucan yerde sürünmesine rağmen vücutlarında kemik ve kıkırdak olmadığı için omurgasız grubundadır ve sürüngen sayılmazlar.

4-KUŞLAR

• Vücutları tüyle kaplıdır.
• Yumurta ile çoğalırlar.
• Kanatları ve gagaları vardır.
• Bazı kuşlar ağır oldukları için uçamazlar.

5-MEMELİLER

• Vücutları kılla kaplıdır.
• Yavrularını doğuracak çoğalırlar.
• Yavrularını sütle beslerler.
• Yarasa uçmasına rağmen doğurduğu için memeli grubundadır.
• Yunus balığı, fok balığı ve balina da bu özellikleri taşıdığı için memeli grubundadır.

Not: omurgalılar grubunda memeli ve kuşlarda yavru bakımı vardır. Diğerlerinde yavru bakımı yoktur.