GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ

UZAY TEKNOLOJİLERİ

İnsanoğlu uzun yıllar boyunca uzaya gitmeyi planlamış ve uzayın bilinmeyen yönlerini keşfetmek
için de yüzyıllardır çaba sarf etmektedir. Teknolojideki gelişmeler sayesinde birçok teknolojik araç icat
edilmiştir. Teleskop ve uzay araçları bu araçlardan bazılarıdır.

Uzaya giden ilk bilim insanı Rus Astronot Yuri Gagarin olmuştur.

UZAY

Dünyanın dışındaki evren parçasına uzay denilir.

UYDU

Uzayda bir gök cisminin yörüngesinde dolanan nesnelere denilir.

Doğal ve yapay uydular vardır.

DOĞAL UYDU

Bir gök cisminin çekiminde kalarak onunla birlikte Güneş çevresinde dolanan daha küçük gök cismidir. Dünyanın doğal uydusu Aydır.

YAPAY UYDU

Gelişen teknoloji sayesinde insanoğlunun bir gök cisminin yörüngesine gönderdiği uydudur.

Dünya üzerindeki değişiklikleri gözlemlemek, uluslararası iletişimi kolaylaştırmak ve uzay çalışmalarına yardımcı olmak amacıyla Dünya’nın çevresine yapay uydular yerleştirilmiştir.

Yapay uydular, uzay roketlerinin ya da uzay mekiklerinin yardımıyla yörüngeye yerleştirilir.

TÜRKİYE’NİN GÖNDERDİĞİ UYDULAR

TÜRKSAT(HABERLEŞME VE İLETİŞİMDE KULLANILIR.)

GÖKTÜRK(GÖZLEM AMAÇLIDIR. ASKERİ OLARAK KULLANILIR.)

BİLSAT(TÜRKİYE’NİN İLK YER GÖZLEM VE UZAKLATAN ALGILAMA UYDUSUDUR.

RASAT(TAMAMEN TASARIMI VE ÜRETİMİ TÜRKİYE’YE AİT OLAN İLK YER GÖZLEM UYDUSUDUR. UZAKTAN ALGILAMA OLARAK DA BİLSATTAN SONRA 2. UYDUDUR.)

AKTİF UYDULAR

Günümüzde hala kullanılan uydulardır.

• TÜRKSAT 3A
• TÜRKSAT 4A
• TÜRKSAT 4B
• TÜRKSAT 5A
• GÖKTÜRK1
• GÖKTÜRK2

Olmak üzere aktif 6 uydumuz bulunmaktadır.

ÖMRÜNÜ TAMAMLAYAN UYDULAR

• TÜRKSAT1B
• TÜRKSAT1C
• TÜRKSAT2A
• BİLSAT
• Rasat(Ağustos 2022 yılında görevi sona erdi)

Başta görev yapmış ancak günümüzde görevini bitiren uydularımızdır

UZAY ARAÇLARI

ROKET

Uzaya uydu yollamak amacıyla kullanılır. Tek seferlik kullanılır.

UZAY MEKİĞİ

Yeniden kullanılabilen büyük uyduları taşıyan uzay aracıdır. Uzaya gidiş- dönüş yapabilecek şekilde tasarlanmıştır.

UZAY SONDASI

Bir gezegeni veya bir gök cimini incelemek için gönderilen gök cismidir. Kamera sistemi ile gönderildiği gök cisminin fotoğraflarını çeker.

UZAY İSTASYONU

Uzay araştırmalarının yanı sıra yeryüzünde gerçekleştirilemeyen araştırma ve deneylerin yapılabileceği bir laboratuvar olarak da kullanılmaktadır. İnsanlı uzay çalışmalarında uzay istasyonlarının çok önemli bir rolü vardır.

UZAY KİRLİLİĞİ

Uzaya gönderilen roket, sonda ,istasyon, mekik veya yapay uydular bazen orada bozulabilir yada uydular görevini tamamlayabilir .Bu durumda uzayda başıboş halde dolaşır ve uzay kirliliğine sebep olmaktadır. Günümüzde uzay kirliliği önemli ölçüde artmıştır.

Uzay kirliliği olumsuz bir durumdur. Başıboş dolaşan parçalar birbirine çarpabilir, yörüngede dolaşan uyduya çarpabilir vb. olumsuzlukları beraberinde getir.

NOT Sadece insanoğlunun uzaya gönderdiği cihazlar uzay kirliğine sebep olur. Doğal uydular ve göktaşları uzayda kirlilik yapmaz.

TELESKOP

Teleskobun icadıyla uzay araştırmaları hızlanmış ve uzayla ilgili daha fazla bilgi elde etmiş olduk.

Galileo 17. yy.da kendi yaptığı teleskopla gökyüzünü gözlemlediğinde Ay’ın yüzeyinin sanıldığı gibi pürüzsüz değil dağ, vadi ve düzlüklerle kaplı olduğunu görmüştür

Gök cisimlerini daha ayrıntılı inceleyebilmek için teleskoplar yapılmaktadır.

Teleskoplar aynalı, mercekli ve radyo teleskoplar olmak üzere üç çeşittir.

RADYO TELESKOPLAR

Radyo teleskoplar, uzay cisimlerinin yaydığı zayıf radyo dalgalarını toplayıp güçlendirmek için
kullanılan, çok büyük çanak antenlerdir. Radyo teleskoplar, radyo dalgalarını toplayıp elektrik sinyallerine dönüştürür. Bu sinyaller daha sonra görüntü elde etmek için kullanılır.

MERCEKLİ TELESKOPLAR

Işığı mercekler aracılığıyla toplayıp bir noktaya odaklayan teleskoplara mercekli teleskop adı verilir.

AYNALI TELESKOPLAR

Aynalı teleskoplarda çukur ayna, düz ayna ve mercek bulunur. Objektif kısmında çukur ayna, oküler bölümünde ince kenarlı mercek bulunur.

RASATHANE (GÖZLEMEVİ)

• Uzay araştırmalarının yapıldığı alandır.
• Büyük teleskoplar kullanılır.
• Yerleşim yerlerinden ve ışık kaynaklarından uzakta olmalıdır.
• Yüksek bir yer olmalıdır.
• Bu yerlerin kent merkezlerinden ve deprem kuşaklarından uzak olması gerekmektedir.
• Ayrıca bu yerlerde bulutsuz gece sayısının fazla, havadaki nem oranının düşük, havadaki kirliliğin ve toz oranını düşük olması önemlidir.
• Gözlemevleri içinde atölyelerin ve çalışma odalarının bulunduğu binalardan oluşur.