İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

Canlılar nesillerini devam ettirebilmek için üremeye ihtiyaç duyarlar. İnsanlar dişi ve erkek olmak üzere üreme yapı ve organlarına sahiptir. Bu yapı ve organları inceleyelim.

Dişi üreme sistemi

YUMURTALIK

Yumurta hücresini oluşturan kısımdır. Bu yapıda yumurta ana hücresi bulunur ve mayoz bölünme ile yumurtayı oluşturur.

YUMURTA KANALI

Döllenmenin gerçekleştiği kanaldır. Döllenme olduysa zigotu(döllenen yumurta), döllenme olmadıysa yumurtayı döl yatağına taşıyan bölümdür.

DÖL YATAĞI(RAHİM)

Embriyonun tutunarak geliştiği ve doğuma kadar gelişimini tamamladığı yapıdır. Embriyo göbek bağı(plasenta) ile anneden beslenir.

VAJİNA(DÖL YOLU)

• Dişi üreme organının vücut dışına açılan kısmıdır.
• Gelişimini tamamlayan bebek normal doğum ile vajinadan doğar.
• Döllenmemiş yumurta adet kanı ile vajinadan dışarı atılır.

Erkek üreme sistemi

TESTİS

Sperm ana hücresi tesiste bulunur ve mayoz bölünme ile sperm hücresi oluşur.

SALGI BEZİ

Spermlerin daha kolay ve hızlı hareket etmesini sağlayan salgıyı oluşturur.

SPERM KANALI

Testislerde üretilen spermi penise taşır.

PENİS

• Spermin vücut dışına atıldığı bölümdür. Ayrıca erkeklerde idrarda penisten vücut dışına çıkar.
• Prostat bezi denilen yapı erkekte bulunur ve sperm ile idrarın aynı anda çıkmasını engeller.

Üreme organları neslin devamı için üreme hücresi üretir.

DÖLLENME

Erkek üreme hücresi sperm ile dişi üreme hücresi yumurtanın birleşmesidir.

Canlılarda mayoz ve döllenme sayesinde çeşitlilik olur.

ZİGOT

Döllenme sonunda oluşan hücredir. Sperm(n=23) ile yumurta(n=23)birleştiği için zigot(2n=46)kromozom olur ve mitoz geçirerek hücre sayısını artırır.

Oluşan zigot sürekli mitoz bölünme geçirerek önce embriyo sonra fetüs olarak büyümeye ve gelişmeye devam eder. 40 haftalık gelişim ardından bebek dünyaya gelir.

Embriyo

• Hücre sayısı artarak döl yatağına gelmiş dokudur.
• Embriyo hayatta kalmak için döl yatağına tutunur.
• İhtiyacı olan besin ve oksijeni plasenta(göbek bağı) ile anneden karşılar.

Fetüs

Embriyonun yaklaşık 8 haftadan sonraki gelişim evresidir.

Aşağıdaki görselde kromozom sayıları verilmiştir. Dikkatlice inceleyiniz

Kromozom sayıları

• Üreme ana hücreleri mayoz bölünme geçirir.
• Üreme hücrelerini oluşturur.
• Döllenme ile tekrar 46 kromozom olur ve mitoz ile gelişimine devam eder.

Hamilelik Sürecinde;

• Anne sağlıklı beslenmeli.
• Sigara ve alkol kullanmamalı.
• Aşırı yemek yerine besin değeri yüksek olan besinler tüketilmeli.
• Röntgen çekinilmemeli.
• Çocuğun kontrollü için ultrasona girilmeli.
• Doktor kontrolü olmadan bilinçsiz ilaç kullanılmamalıdır.

NOTLAR

• Yumurta, mayoz ile yumurtalıkta üretilir.
• Mayoz sayesinde kromozom sayısı yarıya düşer. n=23 olur.
• Sperm, testislerde mayoz ile üretilir.
• Sperm n=23 olur.
• Sperm ve yumurtanın birleşmesine döllenme denir ve sperm ile yumurta birleştiği için tekrar 46 kromozom olur.
• Oluşan zigot mitoz ile gelişimine devam eder.